شناخت گوهرهاوروش استحصال ،پی جویی واستخراج آنهابه علت ارزش وزیبایی وکمیابی وخصوصیات ارزشمند دیگر، ازجمله خواص درمانی آنها،ازدیرباز موردتوجه انسان بوده است وبه عبارتی استفاده از جواهرات قدمت هفت هزار ساله دارد و از میان اولین سنگهای جواهر شناخته شده: عقیق، آمتیست(Amethyst)، کوارتز(Quartz)، کهربا(Amber)، گارنت(Garnet)، یشم سبز(Jade)، یشم(Jasper)، عقیق(Agate)، لاپیس لاجولی(Lapis Lazuli) یا سنگ لاجورد، مروارید(Peal)، سرپنتین(Serpentin)، زمرد(Emerald) و فیروزه(Turquoise) را میتوان نام برد. سنگ های قیمتی نمایان گر ثروت و تشخص بوده و فرمانروایان قدیم از نگین هایی که از این کانی های جواهر ساخته شده بود استفاده می کردند.
امروزه نگین های جواهر روی پایه هایی از طلا یا پلاتین نصب شده و برای زینت مورد استفاده قرار می گیرند. در زمان های قدیم سنگ های قیمتی علاوه بر ارزش مادی بیشتر جنبه سحر و جادو داشته و به عنوان طلسم برای صاحبان جواهرات محسوب می شده اند باور بر این بوده که دارندگان طلسم قادر به دور کردن شیاطین، امراض و دیگر حوادث ناخوشایند از خود هستند و عقیده داشتند که فرشتگان آنها را حمایت کرده و از سلامتی و خوشتختی برخوردار خواهند ساخت. دریانوردان با داشتن یکی از این طلسم ها اطمینان داشتند که راه خود را در دریا گم نکرده و به سلامت به خانه باز خواهند گشت.
کشورعزیزما،نیزدرگذشته ازاین امر مستثنی نبوده ومطالعات باستان شناسی ومعدن کاری قدیم وهمچنین کتابهای ارزشمندی که از دانشمندانی چون ابوعلی سینا،ذکریای رازی و......به جامانده است همگی حاکی از اهمیتی است که پیشینیان ما برای این علم قائل بوده اند.
امروزه اقتصاد وتجارت جهانی تاحدزیادی به این علم وابسته است ، به طوری که سالانه دهها میلیارد دلار سنگ قیمتی و نیمه قیمتی در بازار جهانی فروخته میشود. برای مثال، در بورس انگلیس سالانه حدود 8 میلیارد پوند انواع سنگ قیمتی و جواهرات به فروش میرسد. در برخی کشورها صدها هزار نفر در صنعت سنگهای قیمتی مشغول فعالیت هستند. برای مثال، در هندوستان و تایلند میلیونها نفر در صنعت سنگهای قیمتی اشتغال دارند.
امروزه از سنگهای قیمتی در صنایع مهم استراتژیک ازجمله پروژهای اتمی- ساخت تجهیزات پزشکی- لنزتلسکوپ های فضائی استفاده می نمایند.
لیکن درکشورماباوجودداشتن منابع ارزشمندی همچون فیروزه نیشابور که به عنوان یک سنگ قیمتی بی نظیر وپرطرفداردردنیا مطرح است توجه ویژه وهمه جانبه ایی نسبت به این علم چه ازنظرپایه ایی(مدارس ودانشگاه ها) وچه تحقیقات اکتشافی (توسط سازمانهای اجرائی مثل سازمان زمین شناسی)،چه ازنظر اقتصادی (بخش تجارت سنگهای قیمتی) نشده است که این خود به کمبوداطلاعات ونداشتن شناخت کافی ودقیق ازارزش واهمیت ونوع گوهرها وخواص آنها برمی گردد.